Aktywna społeczność, konkurencyjne specjalizacje i innowacje w gospodarce, przyjazna przestrzeń miejska

Miasto Zabrze | Pryzmat | Pryzmat Zabrze

W 2018 r. Rada Miasta przyjęła liczący 55 stron dokument »Zabrze 2030«, który jest dowodem na skrupulatność osób przygotowujących strategię. Zawiera on szczegółowo sformułowaną wizję miasta, z jasno wyszczególnionymi priorytetami, celami i konkretnymi kierunkami pożądanych zmian. Jak przedstawia się ta wizja?

„Zabrze to miasto kreujące swój rozwój oparty na dążeniu do: popularyzowania i utrwalania aktywnych postaw społecznych oraz świadomego uczestnictwa we współczesnych procesach kulturowych, stworzenia konkurencyjnych specjalizacji różnych branż, w tym innowacyjnej gospodarki, tworzenia przyjaznych przestrzeni miejskich oraz osiągnięcia znaczącej pozycji w Metropolii”.

W ramach przygotowywania się do stworzenia nowej strategii przeanalizowano wcześniejsze dokumenty strategiczne i stan ich realizacji. Ta analiza oraz zastanowienie się nad obligatoryjnymi procesami rozwojowymi miasta pozwoliły na wskazanie tych obszarów, w których musi nastąpić szczególna intensyfikacja działań.

„Strategia Rozwoju Miasta Zabrze 2030” wyznacza cztery priorytety rozwoju:

• Aktywne społeczeństwo miejskie;
• Rozwój i innowacyjność gospodarki;
• Przyjazność przestrzeni miasta;
• Znacząca pozycja metropolitalna.

Priorytety te wpisują się w nowoczesne argumenty polityki miejskiej, w której duże znaczenie ma uświadomienie mieszkańcom, że powinni włączać się w życie miejskie nie tylko poprzez uczestnictwo w wyborach, ale przede wszystkim przez angażowanie się w inicjatywy społeczne, działania integrujące różne grupy wiekowe i społeczne, a także udział w przygotowanej przez miasto ofercie edukacyjnej, kulturalnej, sportowej oraz rekreacyjnej. Rolę aktywizacyjną pełni także budżet obywatelski, w którym mieszkańcy wybierają ważne dla ich społeczności projekty.

Priorytet drugi, mówiący o rozwoju gospodarczym, dotyczy wzmocnienia konkurencyjności Zabrza na tle innych miast aglomeracji. Zidentyfikowanie słabych i mocnych stron jest kluczowe do zrównoważonego rozwoju miasta. Władze miejskie chcą wspierać innowacje tak, aby zabrzańskie przedsiębiorstwa unowocześniały wykorzystywane technologie, a przez to wzmacniały swoją atrakcyjność zarówno dla pracowników, jak i kontrahentów.

Priorytet dotyczący przestrzeni miejskiej ma na celu zwiększenie atrakcyjności miasta nie tylko dla mieszkańców, ale także zachęcenie nowych osób do osiedlenia się w Zabrzu. Przestrzeń wspólna ma służyć mieszkańcom i ułatwiać im funkcjonowanie w mieście. Ostatni z priorytetów wyraża chęć umocnienia pozycji w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Miasto posiada ogromny potencjał ludnościowy i świetną lokalizację w centrum Metropolii. Może w tym pomóc podkreślanie wyjątkowości Zabrza w skali regionu. Miasto odchodzi od wizerunku miasta przemysłu ciężkiego – prowadzone inwestycje pozwalają na kojarzenie Zabrza z zabytkami przemysłowymi, przez co staje się siedzibą śląskiej tradycji, ale w nowym, postindustrialnym wydaniu. Nowoczesne instytucje kultury, połączone z tak znanymi w całym regionie instytucjami, jak Dom Muzyki i Tańca, oferują mieszkańcom rozbudowaną ofertę kulturalną.

Aktywne społeczeństwo miejskie – Rozwój i innowacyjność gospodarki – Przyjazność przestrzeni miasta – Znacząca pozycja metropolitalna. Cztery priorytety »Strategii Rozwoju Miasta Zabrze 2030« zostały przyjęte do realizacji na lata 2018-2020 – z korektą do 2030 roku – aby zapewnić miastu osiągnięcie znaczącej pozycji w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.

Każdy z priorytetów jest uszczegółowiony przez cele strategiczne i horyzontalne, a te z kolei dzielą się na konkretne kierunki rozwoju. Lektura strategii pozwala na stwierdzenie, że władze miasta położą nacisk na kompleksową edukację mieszkańców. Edukacji właśnie dotyczy wiele z celów strategicznych różnych priorytetów, choć największe oddziaływanie można zauważyć w priorytetach 1. i 2. Lepsza edukacja (zarówno zawodowa, jak i wyższa) pozwoli na wzmocnienie potencjału kadrowego miasta oraz wpłynie pozytywnie na jego atrakcyjność dla inwestorów. Dostępność wykształconych pracowników, a także przychylność władz miasta są kluczowe we wzmacnianiu gospodarki miasta Zabrza.

Z kolei prace nad przestrzenią miejską i znaczeniem Zabrza w Metropolii są kluczowe w zachęcaniu młodych ludzi do osiedlania się w mieście. Atrakcyjna oferta mieszkaniowa oraz kreowanie przestrzeni przyjaznej mieszkańcom, a także rozszerzenie oferty rekreacyjno-sportowej są niezbędne w budowaniu zintegrowanej społeczności. Obecna strategia opiera się w dużej mierze na turystyce industrialnej oraz innowacyjnych technologiach medycznych – władze miejskie dążą jednak do zbudowania nowego profilu gospodarczego miasta, nie ukrywając jednak, że jest to proces długofalowy, wymagający zaangażowania nie tylko sektora publicznego, ale i prywatnego.

Bez stworzenia odpowiednich warunków do inwestycji, w mieście nie będą tworzone nowe miejsca pracy. Dostępność wysoko wykwalifikowanych pracowników, współpraca miasta z instytutami naukowymi i klastrami oraz wolne tereny inwestycyjne mogą być kluczowe w rozwoju gospodarczym miasta oraz skutecznym pozyskiwaniu nowych inwestorów.

Barbara Sadkowska – redaktor naczelna miesięcznika »Europerspektywy«