Tradycyjna Akademia Barbórkowa Polskiej Grupy Górniczej (PGG) odbyła się w Katowicach, w sali koncertowej Akademii Muzycznej.

Wydarzenia | Polska Grupa Górnicza

Uroczystość, stanowiąca centralny punkt obchodów Barbórki 2025, zgromadziła przedstawicieli władz państwowych, samorządowych, kościelnych oraz górników i ich rodziny. Wydarzenie po raz kolejny potwierdziło, że Polska Grupa Górnicza pozostaje symbolem trwałości, wspólnoty i odpowiedzialności za przyszłość sektora energetycznego w Polsce.

Goście i przedstawiciele władz

Wśród licznie przybyłych gości znaleźli się m.in. Karol Rabenda, podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP, Jakub Stefaniak, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, oraz Michał Respondek z Ministerstwa Aktywów Państwowych.

Obecni byli również wojewoda śląski Marek Wójcik oraz wicemarszałkowie województwa Leszek Pietraszek i Grzegorz Boski. W wydarzeniu uczestniczyli także przedstawiciele środowiska górniczego – prezes Wyższego Urzędu Górniczego Piotr Litwa, dyrektor Głównego Instytutu Górnictwa Jarosław Zagórowski oraz prezes Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego Mirosław Bagiński.

Gospodarzem uroczystości był Łukasz Deja, prezes zarządu Polskiej Grupy Górniczej. Galę poprowadziła rzecznik prasowa PGG Ewa Grudniok.

Wystąpienia gości

W swoim wystąpieniu prezes Łukasz Deja podkreślił, że PGG to dziś największe przedsiębiorstwo górnicze w Unii Europejskiej, a jej siłą są ludzie – doświadczeni, solidarni i oddani swojej pracy. Zwrócił uwagę, że zjazd pod ziemię to zawsze akt odwagi i odpowiedzialności.

Podkreślił, że przyszłość górnictwa wymaga mądrego bilansu między tradycją a transformacją, a proces dekarbonizacji musi odbywać się z poszanowaniem dla społeczności górniczych.

– Szanowni ministrowie, ekscelencjo, drodzy goście – dziękuję, że przyjęliście nasze zaproszenie, by wspólnie z nami, z całą górniczą bracią, świętować dzień św. Barbary – nasze najważniejsze święto. To czas, który przypomina, jak wyjątkowa jest praca górnika i jak silna jest wspólnota ludzi, którzy ją wykonują – powiedział Łukasz Deja, prezes Polskiej Grupy Górniczej.

– Ostatnio, czytając książkę Zbigniewa Rokity „Kajś. Opowieść o Górnym Śląsku”, zatrzymałem się przy opisie pierwszego zjazdu do kopalni Wujek. Autor pisze o momencie, w którym człowiek po raz pierwszy dotyka świata pod ziemią – świata o własnym rytmie, oddechu i prawdzie. To doświadczenie pokory, odwagi i odpowiedzialności. Dla nas, górników, to codzienność. Bo górnictwo to nie zawód, to sposób życia, w którym odwaga, fachowość i braterstwo nie są hasłami, ale warunkiem istnienia. (…) – Tradycją Barbórki jest podsumowanie roku. W mijającym okresie PGG umacniała swoją pozycję jako filar bezpieczeństwa energetycznego kraju – zapewniając surowiec dla elektrowni, elektrociepłowni i gospodarstw domowych. Rozwijaliśmy niskoemisyjne paliwa węglowe, inwestowaliśmy w innowacje i projekty ekologiczne, m.in. wykorzystanie energii wód dołowych. (…) Przed nami kolejne wyzwania – proces alokacji pracowników, zagospodarowanie majątku i wdrożenie nowych rozwiązań organizacyjnych, które przyniesie ustawa górnicza. Przygotowujemy system wsparcia dla osób decydujących się na zmianę zawodu i inwestujemy w kompetencje przyszłości. Transformacja energetyczna to nie koniec górnictwa, lecz nowy etap – trudny, ale możliwy do przejścia z odwagą i odpowiedzialnością. Polska Grupa Górnicza rozumie suwerenność energetyczną jako odpowiedzialność za ludzi, za majątek i za proces przemian. Naszym zadaniem jest zapewnienie stabilnych dostaw węgla i bezpieczeństwa energetycznego Polski. Jesteśmy gotowi i zdeterminowani – tak jak zawsze byli górnicy.

W imieniu wicepremiera Władysława Kosiniaka-Kamysza odczytano list z podziękowaniem dla górników za ich trud i wkład w bezpieczeństwo energetyczne kraju. W liście podkreślono, że polski węgiel pozostaje strategicznym bogactwem naturalnym, a Polska Grupa Górnicza odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu stabilności gospodarki.

Wojewoda śląski Marek Wójcik zwrócił uwagę na znaczenie górnictwa dla historii i przyszłości regionu. Zapowiedział także wsparcie dla sektora w ramach nowej ustawy górniczej, która ma zapewnić finansową stabilność przedsiębiorstw i bezpieczeństwo pracowników.

– Szanowni Państwo, nasz region od setek lat jest nierozerwalnie związany z górnictwem. To właśnie ono budowało jego potęgę i tożsamość, a dziś – podobnie jak cały Śląsk – przechodzi proces głębokiej transformacji. Transformacja jest wpisana w naturę górnictwa, w samą istotę wydobycia kopalin i nieustannego rozwoju. Górnictwo to nie tylko węgiel, ale także technologie, przemysł, innowacje i przemiany społeczne. Wiele naszych miast powstało właśnie dzięki niemu – i dziś, gdy górnictwo się zmienia, zmienia się również cały region – powiedział Marek Wójcik, wojewoda śląski.

Wicemarszałek Leszek Pietraszek odniósł się do potrzeby aktywnego uczestnictwa w procesie przemian energetycznych. Podkreślił, że górnictwo musi adaptować się do nowych warunków rynkowych, zachowując przy tym swoją tożsamość i etos pracy.

– Szanowni Państwo, Panie Prezesie, Drodzy Pracownicy Polskiej Grupy Górniczej – pozwólcie, że rozpocznę tak jak przed rokiem, kiedy stojąc w tym miejscu, pełen emocji, powiedziałem: Dobrze choć na chwilę wrócić do domu. Bardzo mi was brakuje. To zdanie wciąż oddaje to, co czuję dziś – powiedział Leszek Pietraszek, wicemarszałek województwa śląskiego.

– Wspominałem wtedy świętą Barbarę, która zamknięta w wieży widziała przez okna światło nadziei. Dziś, w tym trudnym czasie, mam wrażenie, że tego światła jest nieco mniej. Nadchodzące zmiany w górnictwie budzą niepokój, ale też dają impuls do refleksji. Musimy zadać sobie pytanie – quo vadis, sektorze górniczy? Górnictwo to nie tylko wydobycie węgla, to cały system wartości, technologii, miejsc pracy i relacji społecznych. To wspólne dobro, które budowało Śląsk przez pokolenia – dodał.

Odznaczenia i wyróżnienia dla pracowników PGG

Tradycyjnie jednym z najważniejszych punktów akademii było uhonorowanie zasłużonych pracowników Polskiej Grupy Górniczej.

• Medale za Długoletnią Służbę, przyznane przez Prezydenta RP, wręczył minister Karol Rabenda. Wśród odznaczonych znaleźli się m.in. Mariola Karasek i Kornelia Kisiel.
• Odznaki Honorowe „Zasłużony dla Górnictwa RP” odebrało dwunastu pracowników PGG, a aktu dekoracji dokonał wojewoda Marek Wójcik.
• Stopnie górnicze wręczył prezes Łukasz Deja. Wyróżnienia otrzymało jedenastu pracowników.

Górnictwo wczoraj i dziś – podróż przez historię

Po części oficjalnej uczestnicy przenieśli się w muzyczną podróż po historii górnictwa. Przywołano m.in. pierwsze udokumentowane wydobycie węgla w 1657 roku, rozwój techniki, w tym uruchomienie pierwszej maszyny parowej na Śląsku w 1788 roku, oraz symboliczne wydarzenia XX wieku, takie jak wizyta kosmonauty Mirosława Hermaszewskiego w kopalniach czy uchylenie zakazu pracy kobiet pod ziemią w 2009 roku.

Nie zabrakło także wspomnień o dramatycznych wydarzeniach, w tym strajku w kopalni Piast i pacyfikacji kopalni Wujek w 1981 roku. Przypomniano, że każda ofiara to nie tylko liczba, ale historia człowieka, którego poświęcenie budowało wolność i solidarność.

Pamięć, nadzieja i nowy etap transformacji

Metropolita katowicki, arcybiskup Andrzej Przybylski, w swoim wystąpieniu mówił o potrzebie budowania mostów między tradycją a nowoczesnością. Przypomniał, że św. Barbara jest znakiem nadziei, odwagi i solidarności – wartości, które wciąż definiują środowisko górnicze.