Rozmowa z Piotrem Kuczerą, przewodniczącym Związku Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego

Pryzmat | Pryzmat Rybnik | Związek Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego z siedzibą w Rybniku

Związek Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego od 2002 roku integruje gminy i powiatu z obszaru subregionu. Można powiedzieć, że o niemal dwie dekady wyprzedził działania jednoczące jednostki samorządu w ramach województwa. Jakie inicjatywy dzisiaj prowadzi Związek?

Związek obecnie prowadzi wiele ważnych dla regionu inicjatyw. W obecnej perspektywie finansowej na lata 2021 – 2027 Związek jest zaangażowany we wdrażanie Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych na terenie Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego. Zgodnie z porozumieniem zawartym z Urzędem Marszałkowskim na inwestycje związane z m.in. podniesieniem efektywności energetycznej budynków, OZE, mobilnością miejską, kulturą i turystyką oraz rekultywacja terenów zdegradowanych przeznaczonych zostanie ponad 165 mln euro.

W ramach Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę Klimat i Środowisko przygotowywane są projekty związane z powstaniem centrów przesiadkowych, tras rowerowych oraz systemami do obsługi pasażerów komunikacji miejskiej na kwotę 225 mln zł.

Obecnie w trakcie przygotowania jest Plan Zrównoważonej Mobilności dla Subregionu Zachodniego. Razem z ekspertami, urzędnikami oraz mieszkańcami chcemy określić na najbliższe lata działania, które pozwolą sprawić, by nasze codzienne podróże do pracy, czy szkoły były szybsze, sprawniejsze, a zarazem przyjazne środowisku. Plan mobilności wskaże jak poprawić obszary dotyczące polityki transportowej, ruchu pieszego i rowerowego, transportu zbiorowego i zarządzania mobilnością. Nie mniej ważna pozostaje także kwestia zagospodarowania przestrzeni publicznych, tak aby były one przyjazne i bezpieczne dla każdego.

Związek jest partnerem w projekcie zintegrowanym „Śląskie. Przywracamy błękit”, gdzie subregionalny ekodoradca świadczy usługi związane z doradztwem na rzecz mieszkańców naszego regionu.

W ramach funkcjonowania Związku powstała marka turystyczna Kraina Górnej Odry. Stworzenie marki miało na celu promocję turystyczną naszego regionu. Pod szyldem Krainy Górnej Odry promujemy nasz region podczas tarów czy innych wydarzeń nie tylko na Śląsku, ale i w całej Polsce. Tak aby zachęcić turystów do odwiedzenia tej części województwa, zapoznania się z bogatą ofertą spędzania czasu wolnego. Każdy znajdzie coś dla siebie w Krainie Górnej Odry można wypoczywać aktywnie, można skorzystać z licznych atrakcji. Jednak największym wydarzeniem jest święto marki turystycznej, czyli Festiwal Górnej Odry, który odbywa się co roku w ostatni weekend czerwca. W subregionie zachodnim wiele się dzieje.

Działania dot. Subregionu są częścią wojewódzkiej strategii samorządowej i odgrywają w niej dużą rolę – wystarczy wspomnieć o inwestycjach dot. budowy i modernizacji dróg. W jaki sposób udaje się prowadzić tak duże inwestycje w ramach Związku?

Jednym z głównych celów przyświecających powstaniu Związku było powstanie Drogi Regionalnej (tzw. drogi Racibórz – Pszczyna) oraz Drogi Głównej Południowej. Są to niezwykle istotne inwestycje, które wymagały wieloletnich uzgodnień pomiędzy poszczególnymi samorządami. Pierwsze koncepcje drogi Racibórz – Pszczyna powstawały właśnie w Biurze Związku. Powstanie takich inwestycji to owoc wielu spotkań samorządowców, ekspertów z zakresu drogownictwa oraz planowania przestrzennego. Tego typu inwestycje nie powstają w jeden dzień, to wiele lat rozmów, uzgodnień oraz kompromisów.

Jak wiemy, nie są to łatwe tematy, ale wieloletnia, nie raz mozolna współpraca samorządów w ramach Związku, ułatwia i umożliwia podejmowanie trudnych rozmów oraz przyjmowanie nie raz trudnych rozwiązań. Obecnie mamy już gotowy I etap rybnickiego odcinka Drogi Regionalnej. Ruszyły już prace w ramach II etapu. Miasto Racibórz też już częściowo ma przygotowany swój odcinek. Miasto Żory jako pierwsze zakończyło prace w swoim zakresie.

Subregion zachodni jest kojarzony jako oddalony od centrum województwa. Jednak wielu przedsiębiorców widzi ogromny potencjał tego regionu. Jak się Panu wydaje, w czym leży ten potencjał? Dlaczego warto inwestować w subregionie zachodnim? I jakie branże najchętniej inwestują w subregionie?

Subregion Zachodni był głównie kojarzony jako obszar o dużym zagęszczeniu zakładów wydobywczych. Jednakże od dłuższego czasu lokują się tutaj nowe firmy. W związku z bliskością czeskiej granicy swoje oddziały lub siedziby mają tutaj firmy logistyczne czy też produkcyjne (Panattoni, Eko Okna). Od niedawna na terenie Żor funkcjonuje akcelerator przedsiębiorczości KSENON. W subregionie nie ma obranego jednego kierunku gospodarczego. Jedyny wspólny mianownik łączący nas wszystkich to konieczność odejścia od przemysłu tradycyjnego opartego o węgiel. Nie chcemy tutaj tworzyć kolejnej monokultury, chcemy, aby region mógł się rozwijać w nowoczesny oraz zielony sposób.

Jakie są plany strategiczne subregionu na kolejne lata? W jaki sposób chcecie rozwijać ten region?

Najważniejsze to dla nas zakończenie rozpoczętych inwestycji takich jak Droga Regionalna. Doprowadzenie na rozpoczęcia budowy Drogi Głównej Południowej. Rozbudowa sieci transportowej o centra przesiadkowe i zakup nowoczesnego taboru autobusowego. Trwa wiele prac koncepcyjnych związanych z rozwojem subregionu, jednakże wiele kwestii uzależnionych jest od środków finansowych.

Chcemy również promować nasz region jako atrakcyjny gospodarczo oraz turystycznie. Jesteśmy otwarci na innowacje oraz na współpracę z różnymi podmiotami. W związku z transformacją w kierunku zielonej gospodarki podejmowane są inicjatywy społeczne i gospodarcze w tym zakresie. Czeka nas trudny czas transformacji i konieczne jest podejmowanie nowych działań służących łagodzeniu jej skutków. Ale jesteśmy silnym regionem otwartym na nowe wyzwania i na pewno z tym też sobie poradzimy.