Główny Instytut Górnictwa – Państwowy Instytut Badawczy (GIG-PIB) świętował swoje stulecie podczas uroczystej gali, która zgromadziła przedstawicieli rządu, samorządów, świata nauki, przemysłu oraz licznych partnerów krajowych i zagranicznych

Wydarzenia | GIG

Wydarzenie miało miejsce w siedzibie NOSPR w Katowicach – w mieście, z którym instytut od dekad jest nierozerwalnie związany. Jubileusz stał się okazją do uhonorowania dorobku naukowego, wdrożeniowego i organizacyjnego GIG, a także do wskazania kierunków jego dalszego rozwoju w dobie transformacji energetycznej.

Uroczystość rozpoczęła się od wprowadzenia sztandarów i odegrania hymnu narodowego. Oficjalne wystąpienia prowadzących podkreśliły doniosłość jubileuszu oraz znaczenie GIG jako instytucji łączącej tradycję z innowacyjnością. Instytut został określony jako miejsce, w którym „można pracować ponad sto lat – ale nie w pojedynkę”, co symbolicznie odnosiło się do wieloletniego zaangażowania jego pracowników.

Wśród gości znaleźli się m.in. przedstawiciele Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwa Klimatu i Środowiska, administracji samorządowej województwa śląskiego, władz Katowic i Mikołowa, zarządów spółek przemysłowych, środowisk naukowych z Polski i zagranicy (w tym z Chin), a także reprezentanci Wyższego Urzędu Górniczego i mediów.

Wiceminister nauki, prof. Marek Gzik, podziękował instytutowi za 100 lat pracy na rzecz rozwoju regionu i kraju. Podkreślił jego kluczową rolę w transformacji Górnego Śląska – od centrum przemysłu wydobywczego do regionu nowoczesnych technologii i odpowiedzialnego zarządzania środowiskiem. GIG określił jako „pozytywny symbol zmian”, który łączy rozwój gospodarczy z dbałością o zrównoważony rozwój.

Z kolei główny geolog kraju, prof. Krzysztof Galos, zaakcentował aktualność misji instytutu w kontekście wyzwań związanych z transformacją energetyczną i środowiskową. Wskazał na potrzebę dalszych prac nad efektywnym wykorzystaniem zasobów oraz rozwojem nowych technologii związanych z gospodarką obiegu zamkniętego.

Wicemarszałek województwa śląskiego Leszek Pietraszek przeczytał list od marszałka Wojciecha Saługi, w którym podkreślił znaczenie GIG jako instytucji wpisanej w historię i tożsamość regionu. Zwrócił uwagę na wpływ instytutu na poprawę bezpieczeństwa w górnictwie, rozwój nowych technologii oraz wspieranie regionów pogórniczych.

Podobne przesłanie przekazał prezydent Katowic, Marcin Krupa, który nazwał GIG „multiinstytutem” realizującym ważne projekty dla miasta i jego mieszkańców – od ochrony środowiska po podnoszenie jakości życia.

Uczestnicy uroczystości zgodnie podkreślali, że misja GIG ewoluowała zgodnie z potrzebami społecznymi i gospodarczymi. Obecnie instytut koncentruje się na wyzwaniach związanych z transformacją energetyczną, rekultywacją terenów pogórniczych, rozwojem odnawialnych źródeł energii oraz efektywnym wykorzystaniem zasobów naturalnych. GIG prowadzi liczne projekty związane z gospodarką wodną, neutralnością klimatyczną i wdrażaniem nowoczesnych narzędzi cyfrowych w zarządzaniu infrastrukturą przemysłową i środowiskową. Dzięki temu pozostaje ważnym elementem infrastruktury badawczej kraju i regionu.

Kulminacyjnym punktem wydarzenia było wystąpienie prof. Józefa Dubińskiego – byłego wieloletniego dyrektora GIG. Przedstawił on bogatą historię instytutu, akcentując jego pionierską rolę w badaniach nad bezpieczeństwem w górnictwie i znaczenie kopalni doświadczalnej „Barbara” w Mikołowie, utworzonej już w 1925 roku. Wspomniał postacie, które odegrały kluczową rolę w rozwoju GIG, w tym prof. Wacława Cybulskiego, prof. Bolesława Krupińskiego, prof. Tadeusza Laskowskiego i innych twórców nowoczesnego podejścia do badań stosowanych w przemyśle.

Podkreślił także znaczenie uprawnień akademickich instytutu i jego zaangażowania w rozwiązywanie realnych problemów przemysłu oraz transformację naukową i infrastrukturalną, której symbolem jest m.in. udział w projektach unijnych.

Z okazji jubileuszu przypomniano również o kluczowej roli kształcenia kadr naukowych i inżynierskich. Dzięki licznym projektom doktoranckim, współpracy z uczelniami i rozwiniętemu systemowi mentorstwa, GIG tworzy atrakcyjne środowisko dla młodych naukowców, łącząc dorobek doświadczonych ekspertów z innowacyjnym podejściem nowego pokolenia. Systematyczne inwestycje w rozwój kompetencji, laboratoria i infrastrukturę badawczą pozwalają instytutowi nie tylko utrzymać najwyższe standardy, ale także wyznaczać kierunki dla przyszłych liderów transformacji przemysłowej i ekologicznej.

Obecny dyrektor GIG-PIB, Jarosław Zagórowski, na zakończenie części oficjalnej zwrócił uwagę na znaczenie zmiany pokoleniowej i dynamicznego rozwoju instytutu. Przypomniał, że GIG tworzą ludzie – doświadczeni eksperci i młodzi naukowcy, którzy razem budują przyszłość instytutu w oparciu o wiedzę, innowacje i odpowiedzialność społeczną.

Uroczystości towarzyszyła projekcja filmu dokumentalnego o historii i działalności GIG oraz wręczenie nagród dla zasłużonych pracowników. Jedna z wyróżnionych osób wspomniała o istotnych, choć mniej znanych osiągnięciach instytutu, takich jak wdrożenie technologii zamkniętych obiegów wodno-mułowych oraz niezależna postawa GIG w trudnych okresach historycznych.

• Prof. Barbara Białecka
• Prof. Mirosława Bukowska
• Prof. Krystyna Czaplicka-Kolarz
• Prof. Józef Dubiński
• Prof. Jan Hankus
• Prof. Natalia Chowaniec
• Prof. Józef Kabiesz
• Prof. Jerzy Kornowski
• Prof. Eugeniusz Krauze
• Prof. Adam Lipowczan
• Prof. Grzegorz Mutke
• Prof. Zygfryd Nowak
• Prof. Stanisław Prusek
• Prof. Adam Smoliński
• Prof. Krzysztof Stańczyk
• Prof. Marian Turek

Jako ostatni głos podczas uroczystości zabrał gość specjalny – Janusz Steinhoff, były wicepremier i minister gospodarki, który prywatnie i zawodowo jest silnie związany z Głównym Instytutem Górnictwa. W swoim wystąpieniu podkreślił zarówno osobisty sentyment, jak i strategiczne znaczenie Instytutu dla rozwoju polskiego górnictwa i transformacji sektora w trudnych latach 90.

– To dla mnie ogromny zaszczyt świętować jubileusz stulecia Głównego Instytutu Górnictwa właśnie tutaj, w tej instytucji, z którą jestem głęboko związany – zarówno naukowo, jak i zawodowo. Moi mistrzowie, profesorowie Laskowski i Nawrocki, byli jednymi z filarów GIG po II wojnie światowej. Sam, pracując na Politechnice Śląskiej, przez lata współtworzyłem badania naukowe razem z zespołami z Instytutu.

Gdy w 1990 roku zostałem prezesem Wyższego Urzędu Górniczego, a wcześniej jako poseł Komitetu Obywatelskiego „Solidarność”, miałem okazję uczestniczyć w pracach Rady Naukowej GIG. Pamiętam, jak wspólnie z Solidarnością wprowadzaliśmy dyrektora Graczyńskiego – to on poprowadził Instytut przez jeden z najtrudniejszych okresów transformacji. GIG zawsze był niezastąpionym partnerem – w działaniach na rzecz bezpieczeństwa pracy, racjonalnego wykorzystania zasobów i ochrony środowiska. Za te dokonania – z całego serca dziękuję.