Spółka Restrukturyzacji Kopalń (SRK) po raz kolejny udowadnia, że transformacja przemysłowa Śląska może mieć wymiar praktyczny i prorozwojowy. Najnowszym przykładem jest przekazanie miastu Katowice w darowiźnie 2,5 ha gruntów, wartych 4,3 mln zł.
Na ich bazie powstanie nowy miejski basen w Kostuchnie oraz stacja uzdatniania wód pokopalnianych, która zasili miejski wodociąg. Ta decyzja otwiera drogę do kolejnych zmian w przestrzeni publicznej i stanowi ważny krok w procesie restrukturyzacji terenów pogórniczych. Dzięki współpracy SRK i samorządu Katowic miejsca, które jeszcze niedawno były symbolem przemysłowej przeszłości, stają się przestrzeniami rekreacyjnymi i infrastrukturalnymi o dużym znaczeniu społecznym.
– Dzisiejsze wydarzenie to niewątpliwie most pomiędzy przeszłością a teraźniejszością. Wracamy do miejsca jednej z najstarszych kopalń w Katowicach, budowanej w latach 1901–1903 przez książąt pszczyńskich, a jednocześnie sięgamy do współczesności – do ambitnych zamierzeń inwestycyjnych miasta Katowice. Katowice to miasto, które od lat jest liderem przemian w regionie i naszym kluczowym partnerem. Wspólne projekty pokazują, że dobrze przygotowana koncepcja stanowi podstawę do podejmowania decyzji o racjonalnym gospodarowaniu majątkiem. Dzięki temu tereny, które przez dziesięciolecia pełniły funkcję przemysłową, mogą dziś służyć mieszkańcom, wspierając rozwój infrastruktury sportowej, rekreacyjnej i strategicznej. To dla nas ogromna satysfakcja i najlepszy dowód, że proces restrukturyzacji niesie ze sobą nowe możliwości i realne korzyści dla lokalnych społeczności – powiedział Jarosław Wieszołek, prezes SRK.
Darowizna obejmuje niespełna 2,5 hektara gruntów o wartości 4,3 miliona złotych. Chcę jednak podkreślić, że to nie jest nasze ostatnie działanie – pracujemy już nad kolejnymi lokalizacjami, które w przyszłości mogą zostać przekazane samorządom. Od początku deklarowaliśmy, że chcemy aktywnie wspierać lokalne wspólnoty i ten proces konsekwentnie kontynuujemy. Naszym celem jest, aby majątek stanowiący część przemysłowego dziedzictwa regionu został wykorzystany w taki sposób, by służył mieszkańcom i stał się elementem budowania nowej jakości przestrzeni publicznej. Inwestycje zaplanowane w tej lokalizacji są najlepszym dowodem, że transformacja zachodzi w sposób realny i widoczny. Szczególne znaczenie ma budowa stacji uzdatniania wody – infrastruktury krytycznej, która zwiększy bezpieczeństwo i komfort życia mieszkańców. Równie ważne jest wsparcie dla rozwoju infrastruktury rekreacyjnej. Dzisiejsza darowizna umożliwia miastu Katowice realizację sprawdzonego modelu budowy dzielnicowych basenów, cieszących się ogromną popularnością. Dzięki temu także południowe dzielnice miasta zyskają nowoczesne zaplecze sportowe i rekreacyjne – dodał prezes Wieszołek.
Basen w Kostuchnie – odpowiedź na potrzeby mieszkańców
Miasto Katowice przejęło od SRK pięć działek, z których dwie o łącznej powierzchni prawie 1 ha zostaną przeznaczone pod budowę basenu wraz z halą sportową. Obiekt w Kostuchnie będzie wzorowany na już funkcjonujących pływalniach w mieście, które w samym tylko 2024 roku odwiedziło blisko milion osób.
Popularność miejskich basenów potwierdza, że infrastruktura sportowa i rekreacyjna stanowi jeden z priorytetów dla mieszkańców. Nowy obiekt, powstający przy ul. Boya-Żeleńskiego, ma nie tylko poszerzyć ofertę sportową miasta, ale także wzmocnić jego rolę jako ośrodka przyjaznego rodzinom i aktywnym społecznościom.
– Miejskie baseny w Katowicach cieszą się olbrzymią popularnością wśród mieszkańców naszego miasta. W 2024 roku trzy obiekty łącznie odwiedzone zostały prawie milion razy. Dlatego chcemy zbudować dwa nowe tego typu obiekty, by mieszkańcy mieli do nich jeszcze łatwiejszy dostęp. Dzięki bardzo dobrej współpracy ze Spółką Restrukturyzacji Kopalń pozyskaliśmy grunt przy ul. Boya-Żeleńskiego w Kostuchnie, który zostanie wykorzystany pod budowę jednego z obiektów – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic. – Mamy wykupione prawa autorskie do projektu, na podstawie którego wybudowane zostały już trzy baseny w Katowicach. Obiekt w Kostuchnie będzie do nich podobny. Oprócz hali basenowej powstanie w nim mała sala sportowa. Postępowanie przetargowe na prace związane z adaptacją projektu planujemy rozpocząć jeszcze w tym roku – dodaje prezydent.
Woda z pokopalnianych źródeł w miejskim systemie
Strategicznym elementem inwestycji jest budowa stacji uzdatniania wody, która wzmocni odporność Katowic na potencjalne zagrożenia w systemie wodno-kanalizacyjnym. Na działce przekazanej przez SRK znajduje się budynek dawnego warsztatu MEKOP, wybudowany w 1917 roku i wpisany do gminnej ewidencji zabytków. Włączenie tego miejsca w nowoczesną infrastrukturę wodną stanowi przykład synergii między zachowaniem dziedzictwa a inwestycją w przyszłość.
Dodatkowo miasto ureguluje stan prawny ponad 1,2 ha terenów zajętych obecnie przez Rodzinne Ogródki Działkowe „Kwiat Wrzosu”, przekazując je w użytkowanie Polskiemu Związkowi Działkowców.
Kierunek przemian – SRK jako partner samorządów
Transformacja terenów pokopalnianych w Katowicach to proces, w którym SRK odgrywa kluczową rolę. W 2022 roku spółka przekazała prawie 10 ha gruntów po KWK Wieczorek, co umożliwiło rozpoczęcie największej w historii miasta inwestycji – budowy hubu gamingowo-technologicznego. W 2024 roku Katowice przejęły kolejne 7,5 ha terenów w Nikiszowcu, a w marcu tego roku podpisano list intencyjny dotyczący wykorzystania kopalnianych wód na cele energetyczne.
– Przekazanie gruntów Katowicom to dowód, że transformacja może być szansą na tworzenie nowej jakości przestrzeni i lepszego jutra dla lokalnych społeczności. Chcemy, aby miejsca, które kiedyś tętniły przemysłowym życiem, stawały się przestrzeniami służącymi mieszkańcom – do rekreacji, integracji i rozwoju miasta – mówi Jarosław Wieszołek, prezes SRK.
Od 2018 roku SRK przekazała stolicy aglomeracji ponad 22 ha gruntów o łącznej wartości blisko 75 mln zł. Działania te są spójne z szerszą strategią spółki, która nie tylko wspiera transformację Katowic, ale także całego regionu, oferując atrakcyjne tereny inwestycyjne.
Aktualnie w ofercie SRK znajduje się ponad 67 ha gruntów na terenie Katowic. Od czerwca 2024 roku spółka sprzedała 4,5 ha nieruchomości za ponad 21 mln zł. W skali kraju jej zasoby to ponad 500 ha o wartości przekraczającej pół miliarda złotych.
Transformacja wsparta funduszami europejskimi
Znaczenie działań SRK wykracza poza same darowizny – dzięki nim gminy zyskują możliwość pozyskania unijnych i krajowych środków na rewitalizację terenów pokopalnianych.
Przykładem jest Ruda Śląska, gdzie adaptacja zabytkowego Szybu Franciszek, przekazanego przez SRK, została wsparta kwotą 21,6 mln zł z Funduszy Europejskich. Projekt zakłada powstanie mieszkań wspomaganych oraz przestrzeni integracji społecznej do 2027 roku.
W Bytomiu Klub Sportowy Skarpa realizuje projekt rewitalizacji dawnej dyrekcji KWK Rozbark, także przekazanej przez SRK. Dzięki ponad 13,6 mln zł z funduszy unijnych i budżetu państwa budynek z 1900 roku stanie się miejscem łączącym historię z nowoczesnością.
Największą metamorfozą jest jednak inwestycja w Katowicach – hub gamingowo-technologiczny, którego realizacja stała się możliwa dzięki przekazanym przez SRK terenom o wartości ponad 50 mln zł. Projekt, wsparty 309 mln zł z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, ma zmienić oblicze miasta i uczynić je jednym z najważniejszych ośrodków technologicznych w Polsce.
Wsparcie także dla ochrony zdrowia
Działania SRK nie ograniczają się jedynie do współpracy z samorządami na polu infrastrukturalnym czy rekreacyjnym. Spółka po raz pierwszy w swojej historii przekazała tereny na cele związane z ochroną zdrowia. Blisko 4,5 ha gruntów o wartości 6,7 mln zł trafiło do Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego nr 5 im. św. Barbary w Sosnowcu.
Na terenie tym znajduje się lądowisko dla helikopterów ratunkowych oraz infrastruktura wspierająca działalność medyczną placówki. To przykład współpracy SRK z miastem Sosnowiec i samorządem województwa śląskiego, która przełożyła się na poprawę bezpieczeństwa mieszkańców regionu.
SRK – partner transformacji regionu
Decyzje SRK to nie tylko symboliczne gesty, ale konkretne działania zmieniające krajobraz Śląska. Współpraca z Katowicami i innymi samorządami pokazuje, że spółka pełni rolę kluczowego partnera w procesie sprawiedliwej transformacji.
Przekazywanie gruntów na cele publiczne, wspieranie rewitalizacji dziedzictwa górniczego, a także otwieranie drogi do unijnych funduszy to działania, które budują nową jakość życia w regionie. SRK staje się tym samym jednym z filarów rozwoju społeczno-gospodarczego Śląska.
