W maju 2025 roku Politechnika Śląska – jedna z najważniejszych uczelni technicznych w Polsce – obchodzi swoje 80-lecie

Wydarzenia | Politechnika Śląska

Uroczystości, które odbyły się w auli Centrum Edukacyjno-Kongresowego w Gliwicach, zgromadziły przedstawicieli władz państwowych i samorządowych, świata nauki, biznesu, dyplomacji oraz studentów i pracowników uczelni.

Politechnika Śląska została powołana dekretem z 24 maja 1945 roku, kontynuując dziedzictwo przedwojennej Politechniki Lwowskiej. W pierwszym roku akademickim uczelnia kształciła 2750 studentów na czterech wydziałach. Dziś jest nowoczesną instytucją badawczą, która kształci ponad 16 000 studentów, prowadzi działalność w czterech miastach regionu – Gliwicach, Katowicach, Zabrzu i Rybniku – i stanowi istotne ogniwo w rozwoju naukowym, społecznym i gospodarczym Śląska.

Rektor Politechniki Śląskiej, otwierając jubileuszową galę, podkreślił znaczenie uczelni jako miejsca, gdzie łączą się tradycja, innowacja i odpowiedzialność społeczna.

– 80 lat temu nasi poprzednicy mieli odwagę marzyć o wielkiej politechnice na Śląsku i ich marzenie stało się rzeczywistością. Dziś to my marzymy o kolejnych sukcesach Politechniki Śląskiej. O odkryciach naukowych na miarę Nagrody Nobla, o wynalazkach unowocześniających i zmieniających technologię, o absolwentach, którzy będą liderami jutra, o coraz piękniejszym kampusie tętniącym życiem i młodością – podkreślił w swojej przemowie Rektor Politechniki Śląskiej prof. dr hab. inż. Marek Pawełczyk. – Marzymy i działamy, bo wiemy, że przyszłość zależy od tego, co zrobimy tu i teraz. Chciałbym, żebyśmy za 20 lat, świętując 100-lecie uczelni, mogli powiedzieć, że nie zmarnowaliśmy szans, jakie daje nam teraźniejszość – dodał.

Rektor zaznaczył, że Politechnika Śląska budowała potęgę regionu. Przeprowadziła go przez okres przemian gospodarczych, a obecnie odpowiada za sprawne przejście kolejnych transformacji – energetycznej, społecznej, technologicznej i cyfrowej.

 – Świętując dziś Jubileusz 80-lecia Politechniki Śląskiej patrzymy wstecz z dumą i wdzięcznością, a w przyszłość z nadzieją i entuzjazmem – zapewnił rektor. Wskazał, że „wielkość uczelni mierzy się wielkością ludzi, którzy ją tworzą”, dziękując studentom, pracownikom i absolwentom za ich wkład w rozwój uczelni.

W uroczystości wzięli udział przedstawiciele władz centralnych i samorządowych – ministrowie, parlamentarzyści, marszałek województwa śląskiego, wicewojewoda, prezydenci miast i starostowie – a także reprezentanci środowisk naukowych z całej Polski, w tym rektorzy najstarszych uczelni. Obecni byli również przedstawiciele dyplomacji, duchowieństwa, instytucji kultury i służb mundurowych. Wielu z nich zabrało głos i podkreślało wagę Politechniki dla rozwoju miasta i regionu.

– Politechnika Śląska przez lata zbudowała silną pozycję w regionie, w kraju i na świecie. Z okazji Jubileuszu 80-lecia życzę całej społeczności akademickiej dalszego rozwoju. Niech ten rozwój idzie w parze z coraz silniejszą pozycją Politechniki Śląskiej na arenie międzynarodowej – podkreślił wiceminister Nauki i Szkolnictwa Wyższego prof. Marek Gzik

– Politechnika Śląska to symbol. Trudno wyobrazić sobie Gliwice bez Politechniki. Mam nadzieję, że trudno też wyobrazić sobie Politechnikę bez Gliwic. Cieszę się, że nasza współpraca przynosi dobre owoce i wspólnie szukamy możliwości do jej dalszego rozwoju – mówiła prezydent Gliwic Katarzyna Kuczyńska-Budka.

Medale przyznawano do tej pory zaledwie ośmiokrotnie i otrzymali je: prof. Jerzy Buzek, prof. Wilibald Winkler, prof. Józef Wojnarowski, dr Win Aung, Miasto Gliwice, Miasto Katowice, Miasto Zabrze oraz Miasto Rybnik.

W uznaniu zasług dla rozwoju uczelni i regionu, Senat Politechniki Śląskiej przyznał Medale Politechniki Śląskiej czterem instytucjom: Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa Śląskiego, Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, Górnośląskiemu Towarzystwu Lotniczemu SA oraz Katowickiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej. Podkreślono ich wkład w transformację regionu, innowacyjność i wspieranie rozwoju nowoczesnego kształcenia.

Jako pierwszy podczas uroczystości uhonorowany został Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego. Medal Politechniki Śląskiej przyznano w uznaniu za konsekwentne, wieloletnie wsparcie dla rozwoju nauki, edukacji i innowacji oraz za strategiczną współpracę z uczelnią na rzecz transformacji regionu i tworzenia gospodarki opartej na wiedzy.

– Największym naszym skarbem są ludzie, w których musimy inwestować, w ich rozwój i kształcenie. W tym rozwoju młodych ludzi Politechnika Śląska odgrywa ważną rolę – podkreślił Marszałek Województwa Śląskiego Wojciech Saługa. – Dziś warto nie tylko sięgać do wspomnień, ale myśleć o przyszłości. Myśląc o przyszłości, jestem przekonany, że z Politechniką Śląską możemy współpracować i razem budować przyszłości Polski, województwa i naszych małych ojczyzn – dodał.

Kolejnym Medalem Politechniki Śląskiej wyróżniono została Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia. Uhonorowano ją za nowatorskie podejście do integracji i wspierania środowiska akademickiego, strategiczne partnerstwo z uczelnią oraz aktywne zaangażowanie w działania na rzecz rozwoju nowoczesnego i konkurencyjnego regionu.

– To jest dla nas wyróżnienie. Jesteśmy najmłodszą z uhonorowanych instytucji, więc napawa nas to dumą, ale jest to też zobowiązanie, żeby jeszcze bardziej tę współpracę rozwijać – mówił przewodniczący GZM Kazimierz Karolczak, który zaznaczył, że Politechnika Śląska jest dla Metropolii strategicznym partnerem. – To właśnie tu powstają idee, które dla rozwoju naszych miast zrzeszonych w Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii mają wielkie znaczenie. Rozmawiamy o wspólnych projektach w obszarze cyberbezpieczeństwa, architektury czy transportu – dodał.

Trzeci Medal Politechniki Śląskiej trafił do Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej S.A. jako wyraz uznania za strategiczne partnerstwo z uczelnią, aktywne wspieranie nowoczesnego kształcenia i innowacji oraz wkład w transformację gospodarczą kraju. Doceniono również zaangażowanie Strefy we wspólne inicjatywy integrujące świat gospodarki, nauki i edukacji inżynierskiej. Medal odebrał wiceprezes Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Jacek Brzezinka.

– Kiedy mówimy o tym, co Katowicka Specjalna Strefa Ekonomiczna osiągnęła, czyli ponad 1100 zrealizowanych projektach inwestycyjnych, ponad 100 tys. nowych miejsc pracy i 52 mld złotych zainwestowanych w naszym regionie przez naszych inwestorów, to myślimy o tym, że nie udałoby się to wszystko bez współpracy z Politechniką Śląską – powiedział Jacek Brzezinka. Podkreślając wartość wspólnych działań, przywołał uruchomienie wspólnie prowadzonych studiów dualnych na Wydziale Mechanicznym Technologicznych oraz innych działań, które wzajemnie wspierają obydwie instytucje.

Czwartą uhonorowaną podczas Święta Politechniki Śląskiej instytucją było Górnośląskie Towarzystwo Lotnicze. Medal przyznano za wieloletnie partnerstwo z Politechniką Śląską, wspólne inicjatywy i wspieranie rozwoju nowoczesnego kształcenia lotniczego oraz działania na rzecz wzmacniania potencjału regionu.

– To wielki zaszczyt, że możemy dzielić się wiedzą z Politechniką Śląską i wspierać w organizacji kształcenia. Idealnym przykładem naszej współpracy jest Europejskie Centrum Szkolenia Kadr dla Lotnictwa dla Europy Środkowo-Wschodniej – powiedział prezes GTL Artur Tomasik. – Byłem inicjatorem tego projektu, było to moje marzenie, które ziściło się w piękny sposób, bo dziś nauki lotnicze i kierunki związane z branżą kosmiczną to złoty Grall, po który powinniśmy sięgać. Rozwój branży lotniczej będzie stanowił o rozwoju nowych technologii na Śląsku – dodał.

Następnie Artur Tomasik, prezes Górnośląskiego Towarzystwa Lotniczego SA, przewodniczący Rady Uczelni i absolwent Politechniki Śląskiej przedstawił dynamiczny rozwój Katowice Airport w Pyrzowicach, podkreślając znaczenie długoletniego, strategicznego partnerstwa z uczelnią, które trwa nieprzerwanie od 2007 roku. Współpraca ta odegrała kluczową rolę w budowie jednego z najważniejszych portów lotniczych w Polsce i Europie.

W swoim wystąpieniu Tomasik przypomniał stuletnią historię lotnictwa na Śląsku – od przedwojennego lotniska w Muchowcu po nowoczesny port w Pyrzowicach, który przez ostatnie trzy dekady obsłużył ponad 60 milionów pasażerów i zrealizował ponad 500 tysięcy bezpiecznych operacji lotniczych. Szczególnie ważną inwestycją w tym okresie była budowa nowej drogi startowej o długości 3200 metrów, oddanej do użytku w 2015 roku, której realizacja pochłonęła 157 milionów złotych.

Obecnie Katowice Airport jest liderem wśród regionalnych portów lotniczych w Polsce – zarówno pod względem liczby pasażerów (ponad 6,4 miliona w 2024 roku, prognozowane 7,2 miliona w 2025), jak i w obszarze cargo. Od 2007 roku zainwestowano w rozwój infrastruktury miliard złotych, co pozwoliło na budowę nowoczesnego lotniska niemal od podstaw oraz stworzenie 4500 miejsc pracy.

Współpraca z Politechniką Śląską pozostaje kluczowa w zakresie kształcenia wysoko wykwalifikowanych kadr dla branży lotniczej – m.in. mechaników, z których ponad 600 pracuje obecnie w hangarach. Utworzone w 2007 roku Centrum Kształcenia Kadr Lotnictwa Cywilnego Politechniki Śląskiej dysponuje zaawansowaną infrastrukturą szkoleniową, w tym samolotami i symulatorami, i kształci obecnie 110 studentów.

Prezes GTL przedstawił także ambitne plany inwestycyjne do roku 2032, zakładające nakłady rzędu 1,5 miliarda złotych. Wśród planowanych projektów znalazły się m.in. budowa głównego terminalu pasażerskiego oraz stworzenie multimodalnego węzła cargo z infrastrukturą kolejową, co znacząco wzmocni pozycję Pyrzowic jako centralnego hubu logistycznego.

Na zakończenie Artur Tomasik podzielił się swoją wizją dalszego rozwoju branży lotniczej i kosmicznej na Śląsku, wskazując na szansę stworzenia nowoczesnej gałęzi przemysłu, zdolnej do zainicjowania nowej fali industrializacji regionu. Wskazał, że Śląsk ma potencjał, by stać się „Śląską Doliną Kosmiczną” – miejscem powstania Narodowego Centrum Lotnictwa i innowacyjnych przedsięwzięć w obszarze kosmonautyki. Jak podkreślił, realizacja tej wizji będzie możliwa tylko dzięki wspólnej wyobraźni, konsekwentnemu przygotowywaniu projektów, współpracy między instytucjami i odważnym decyzjom strategicznym.

Od 2020 roku Politechnika Śląska należy do prestiżowego grona uczelni badawczych w Polsce. Inwestuje w infrastrukturę, wspiera projekty badawcze i aktywnie rozwija współpracę międzynarodową – m.in. jako partner europejskiego konsorcjum uniwersytetów EURECA-PRO. Obecnie na uczelni studiuje ponad 1000 studentów zagranicznych, a elitarne grono naukowców uświetniają nazwiska laureatów Nagrody Nobla, którym przyznano tytuły doktora honoris causa.

W ramach innowacyjnego podejścia do edukacji uczelnia wdraża projektowe metody nauczania (Teaching by Doing), elastyczne ścieżki kształcenia oraz humanistyczne komponenty w programach technicznych. Centrum Nowoczesnego Kształcenia i Studenckie Centrum Kreatywności to przykłady inwestycji w przyszłość edukacji technicznej.

Uczelnia utrzymuje silne relacje z przemysłem i samorządami, pełniąc rolę ekspercką w procesach transformacji energetycznej, cyfrowej i przemysłowej regionu. Dzięki współpracy z sektorem publicznym i prywatnym, Politechnika Śląska przyczynia się do budowy gospodarki opartej na wiedzy.