Rozmawiamy o trendach, wyzwaniach i przyszłości sektora energetycznego z dr hab. Krzysztofem Zamaszem, prof. Politechniki Śląskiej i Akademii WSB w Dąbrowie Górniczej, członkiem zarządu i dyrektorem handlowym Grupy Veolia w Polsce, laureatem nagrody specjalnej „Ambasador Śląska”

Grupa Veolia | Biznes | Wydanie 154

Podczas gali konkursu Tyski Lider Przedsiębiorczości organizowanego przez Okręgową Izbę Przemysłowo-Handlową w Tychach otrzymał Pan nagrodę główną w kategorii „Ambasador Śląska”. Czy rzeczywiście czuje się Pan ambasadorem naszego regionu? I z drugiej strony – czy Śląsk potrzebuje jeszcze dzisiaj Ambasadora?

Pochodzę ze Śląska, więc tytuł ambasadora tego regionu jest dla mnie podwójnym wyróżnieniem. Wieloletnia tradycja kształcenia specjalistów z branży energetycznej w tej części Polski stanowi potencjał w procesie transformacji energetycznej. Śląsk dysponuje ogromnym zapleczem intelektualnym, które powinno zostać wykorzystane i to właśnie jako Veolia robimy we współpracy z Politechniką Śląską. Liczymy na wzrost innowacyjności i praktycznych umiejętności we wdrażaniu rozwiązań poprzez kształcenie kadry managerskiej w ramach studiów MBA „Technologie Wodorowe i Transformacja Energetyczna”, których Veolia została partnerem, a ja osobiście także wykładowcą.

Potencjał Śląska jest dobrze znany, ale Veolia stale angażuje się w badania i rozwój, aby opracowywać nowe innowacyjne rozwiązania z zakresu ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju również na terenie Śląska.

Grupa Veolia prowadzi na Śląsku innowacyjne projekty. Przykładem może być wzorcowa współpraca z Hutą Cynku i Gminą Miasteczko Śląskie – produkcja ciepła odbywa się poprzez spalanie gazu odpadowego z procesu produkcji cynku w hucie. Czy jest szansa, żeby takie były wdrażane również w innych miastach? Czy mógłby Pan przybliżyć ideę tego projektu?

Grupa Veolia realizuje wiele innowacyjnych projektów na Śląsku. Jeden z nich został opracowany we współpracy z Hutą Cynku i Gminą Miasteczko Śląskie. Dzięki owocnej współpracy władz samorządowych, Huty Cynku i firmy Veolia, wdrożyliśmy rozwiązanie korzystne zarówno dla mieszkańców, jak i dla środowiska. Wykorzystujemy 6,4 mln m3 gazu odpadowego, powstałego podczas produkcji cynku i ołowiu do produkcji 70 tys. GJ ciepła, które jest rozprowadzane w ramach niskoparametrowej sieci ciepłowniczej na terenie całego miasta. Dzięki temu zmniejszyliśmy emisję gazów cieplarnianych o 34 proc., obniżyliśmy zużycie energii o 50 proc. oraz zmniejszyliśmy koszty ogrzewania dla mieszkańców o 9 proc. rocznie.

Veolia, obecna w Polsce od ponad 25 lat, oferuje ekonomicznie efektywne i przyjazne dla środowiska rozwiązania, idealnie wpisujące się w gospodarkę o obiegu zamkniętym. Dzięki naszej wiedzy, technicznemu zapleczu i doświadczeniu, wspieramy partnerów w osiąganiu celów związanych ze zrównoważonym rozwojem. Nasze innowacyjne i pragmatyczne podejście do zarządzania zasobami skupia się na optymalizacji zużycia energii, odzysku surowców, efektywności energetycznej i redukcji emisji szkodliwych substancji.

Podobne inicjatywy, oparte na projekcie realizowanym w Miasteczku Śląskim, mogą być wdrożone w innych regionach, gdzie synergia działań lokalnego przemysłu, władz miejskich i dostawców rozwiązań energetycznych przyniesie liczne korzyści. Veolia jest gotowa podzielić się swoim doświadczeniem, wiedzą i technologiami, aby współpracować w procesie transformacji miast zgodnie z celami klimatycznymi.

Niedaleko – bo w Tarnowskich Górach – Veolia uruchomiła nową inwestycję: instalację kogeneracyjną, która pozwoli na wyprodukowanie ciepła z odnawialnych źródeł energii. Jaka jest skala inwestycji i jak wpisuje się ona w strategię Veolii dotyczącą zmniejszenia spalania węgla i docelowo neutralności klimatycznej?

W kwietniu br. Veolia uruchomiła w Tarnowskich Górach kogeneracyjną instalację ciepłowniczą, która wykorzystuje gaz ziemny, biomasę leśną i biogaz jako paliwa. Generowane tutaj ciepło pozwoli ogrzać 10 tys. tarnowskich mieszkań. Dzięki inwestycji nastąpi redukcja emisji CO2 o 30 proc. i eliminacja ponad 50 proc. paliwa węglowego. To konkretne korzyści środowiskowe dla miasta i mieszkańców. Wdrażamy innowacje nie tylko w zakresie ciepłownictwa.

PWiK Tarnowskie Góry wdrożyło innowacyjną technologię satelitarną do wykrywania wycieków w sieci wodociągowej, co pozwoli na oszczędność prawie 100 tys. litrów wody rocznie, za co firma otrzymała nagrodę „Orła Innowacji”. W wyniku postępującej transformacji energetycznej i nowych trendów w europejskim systemie paliwowo-energetycznym, ciepłownictwo wchodzi w fazę wielkich zmian. Celem grupy Veolia jest skupienie się na całkowitym wyeliminowaniu węgla ze swojego miksu paliwowego do 2030 r. uwzględniając różnorodność źródeł energii oraz zapewnienie bezpieczeństwa dostaw ciepła. Analizując światowe megatrendy, możemy być pewni, że dekarbonizacja jest nieunikniona.

Przeprowadzenie transformacji energetycznej jest kluczowe, ponieważ „zielona gospodarka” zapewnia konkurencyjność. To także szansa dla polskich przedsiębiorstw. Wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych umożliwia polskim produktom zdobycie miejsca w łańcuchu wartości dużych międzynarodowych koncernów i w skali dużych przedsiębiorstw przemysłowych. W Europie i na świecie taki sposób myślenia jest już naturalny, podczas gdy w Polsce dopiero zaczynamy zmieniać naszą perspektywę.

Ostatnimi laty temat transformacji energetycznej jest jednym z najczęściej poruszanych zagadnień. Jako Veolia wspieracie innowacje, inicjujecie nowoczesne projekty, ale i kształtujecie przyszłość gospodarki przez współpracę z uczelniami. Na początku roku Politechnika Śląska uruchomiła nowy profil studiów MBA – we współpracy z Grupą Veolia jako partnerem strategicznym. Jakie kompetencje doskonali ta ścieżka kształcenia? Jakie – według Pana – będzie znaczenie technologii wodorowych w polskim profilu energetycznym?

Naszym celem jest rozwijanie silnych liderów w dziedzinie zarządzania i technologii przyszłości, którzy będą mieć wpływ na postęp technologiczny i społeczny oraz będą gotowi sprostać współczesnym wyzwaniom. Program naszych studiów opiera się na trzech filarach: wprowadzanie przyszłościowych technologii, wykorzystanie innowacji i globalnych trendów w zarządzaniu oraz rozwijanie silnego i odpowiedzialnego przywództwa.

Chociaż produkcja i wykorzystanie wodoru w energetyce nadal są kosztownymi projektami, już dzisiaj analizujemy i wprowadzamy do użytku inne zdekarbonizowane paliwa do wytwarzania energii i ciepła. Jednak równie istotne, obok aspektu produkcji, jest budowanie nowych kompetencji menedżerów w innych branżach, aby te projekty mogły stanowić dźwignię dla całej gospodarki, a nie tylko dla sektora energetycznego.

»Od początku swojej kariery zawodowej Krzysztof Zamasz jest związany z sektorem energetycznym, w którym realizował projekty związane z transformacją sektora. Cały czas aktywnie uczestniczy w życiu gospodarczym i społecznym Śląska, w tym Tychów, pozyskując partnerów biznesowych, ludzi nauki i polityki do współpracy i działania na rzecz Śląska, jego instytucji, przemysłu i nauki«.
– fragmenty laudacji do nagrody »Ambasador Śląska« w konkursie „Tyski Lider przedsiębiorczości” 2023 

I powracając jeszcze do Śląska – jaka jest przyszłość naszego regionu w skali krajowej energetyki?

Jednym z głównych kierunków rozwoju energetyki na Śląsku jest rozwój odnawialnych źródeł energii. Priorytetem dla Śląska jest pozyskanie funduszy na transformację przemysłu, szersze wykorzystywanie OZE i nowe technologie, a także inwestycje infrastrukturalne i rozwój zróżnicowanych gałęzi biznesu. Transformacja energetyczna wiąże się też z wyzwaniami społecznymi i gospodarczymi. Śląskie od lat opierało swoją gospodarkę na przemyśle węglowym.

Konieczne jest zapewnienie odpowiednich programów przekwalifikowania i wsparcia dla pracowników branży węglowej, aby mogli znaleźć zatrudnienie w nowych sektorach energetycznych. To wielkie wyzwanie, które będzie wymagało współpracy wielu interesariuszy, w tym władz na poziomie centralnym i lokalnym, a także przedsiębiorstw i społeczności lokalnej.