Łukasiewicz – Górnośląski Instytut Technologiczny świętuje 80 lat istnienia, a jego Dyrektor, Profesor Adam Zieliński, rozpoczyna kolejną kadencję
Instytut przeszedł kluczowe zmiany organizacyjne, łącząc trzy jednostki badawcze, co umocniło jego pozycję na arenie naukowej i przemysłowej. Jak wygląda historia Instytutu, jakie wyzwania niesie przyszłość i dlaczego wodór wciąż pozostaje nadzieją na dekarbonizację hutnictwa? O tym w rozmowie z Profesorem Zielińskim.
Instytut obchodzi 80. Rocznicę istnienia. Jak na przestrzeni tych dekad kształtowała się historia Instytutu? Czy Pana kadencja przyniosła kluczowe zmiany organizacyjne.
Historia Instytutu jest rzeczywiście bogata i pełna znaczących osiągnięć. Nasze początki sięgają lat czterdziestych ubiegłego wieku, kiedy to powstały pierwsze jednostki badawcze, które miały na celu wsparcie rozwijającego się przemysłu hutniczego i spawalniczego oraz zaczęto opracowywać dokumentacje konstrukcyjne maszyn elektrycznych dla istniejących i nowo uruchamianych fabryk w Polsce. W ciągu tych 80 lat nasza instytucja przechodziła wiele transformacji, zarówno organizacyjnych, jak i technologicznych, co pozwoliło nam na dostosowanie się do zmieniających się potrzeb rynku.
W pierwszych dekadach działalności koncentrowaliśmy się głównie na badaniach materiałowych, technologiach spawalniczych oraz napędach elektrycznych, co przyczyniło się do znacznego postępu w tych dziedzinach. Z czasem, w miarę jak rozwijały się nowe technologie i pojawiały się nowe wyzwania, nasze kompetencje również ewoluowały. Wprowadzaliśmy innowacyjne rozwiązania, które nie tylko wspierały przemysł, ale także przyczyniały się do rozwoju nauki i techniki w kraju.
Obecnie, jako część Sieci Badawczej Łukasiewicz, mamy szansę na dalszy rozwój i wzmacnianie naszej pozycji na rynku. Dzięki zaangażowaniu naszych pracowników oraz wsparciu ze strony Centrum i innych partnerów Sieci, jesteśmy w stanie podejmować nowe wyzwania i wprowadzać innowacje, które mają realny wpływ na gospodarkę i społeczeństwo.
Mając na uwadze potrzeby polskiej gospodarki oraz zadania ustawowe Sieci, zdefiniowano cztery nowe kierunki strategiczne funkcjonowania Sieci Badawczej Łukasiewicz. Jak Instytut wpisuje się w te obszary?
Nasz Instytut aktywnie wpisuje się w trzy kluczowe obszary strategiczne Sieci Badawczej Łukasiewicz. W zakresie Obronności i Bezpieczeństwa Państwa rozwijamy w Centrum Napędów i Maszyn Elektrycznych technologie napędowe, konstrukcyjne i operacyjne w transporcie. W obszarze Transformacji Energetycznej nad efektywnością energetyczną pracuje Centrum Badań Materiałów. Natomiast w ramach Gospodarki o Obiegu Zamkniętym naukowcy z Centrum Technologii Metalurgicznych oraz Centrum Badań Materiałów zrównoważonymi materiałami i surowcami. Dzięki temu nasze działania przyczyniają się do rozwoju nowoczesnego i zrównoważonego przemysłu w Polsce.
W obliczu rosnących wyzwań w zakresie obronności i bezpieczeństwa państwa, jaką rolę odgrywa Łukasiewicz – GIT w tych działaniach?”
Łukasiewicz – GIT aktywnie wspiera działania na rzecz obronności i bezpieczeństwa państwa poprzez rozwój nowoczesnych technologii materiałowych, spawalniczych oraz systemów napędowych. Nasze kompetencje w zakresie badań nad zaawansowanymi materiałami odpornymi na ekstremalne warunki, innowacyjnymi metodami spawania wykorzystywanymi w przemyśle zbrojeniowym oraz efektywnymi napędami elektrycznymi znajdują zastosowanie w sektorze obronnym.
Nasze projekty koncentrują się m.in. na badaniach nad materiałami o podwyższonej wytrzymałości, które mogą być wykorzystywane w konstrukcjach pojazdów opancerzonych, a także na systemach napędowych dla nowoczesnych jednostek bojowych. Inwestujemy również w rozwój technologii spawalniczych zapewniających wysoką jakość i trwałość konstrukcji w warunkach ekstremalnych. Dzięki połączeniu doświadczenia, nowoczesnej infrastruktury badawczej oraz współpracy z sektorem obronnym, nasz Instytut odgrywa istotną rolę w podnoszeniu poziomu technologicznego i bezpieczeństwa państwa.
Jakie wsparcie i rozwiązania oferuje obecny Łukasiewicz – GIT, w szczególności Centrum Technologii Metalurgicznych, dla branży hutniczej, która boryka się z wyzwaniami związanymi z dekarbonizacją?
Centrum Technologii Metalurgicznych w Łukasiewicz – GIT odgrywa kluczową rolę w dostosowywaniu branży hutniczej do współczesnych wyzwań, w tym zwłaszcza tych związanych z dekarbonizacją. Nasza oferta obejmuje nie tylko rozwój innowacyjnych stopów i procesów wytapiania, ale także intensywne badania nad redukcją emisji CO2 w procesach metalurgicznych. W kontekście rosnącej presji na przemysł, aby przeszedł na niskoemisyjne modele produkcji, koncentrujemy się na opracowywaniu stali o podwyższonej wytrzymałości i odporności na korozję, co pozwala na zmniejszenie ilości używanych surowców oraz ograniczenie odpadów.
Jednym z naszych kluczowych projektów jest TransZeroWaste, który ma na celu efektywne wykorzystanie rud żelaza niskiej jakości oraz recykling odpadów żelazonośnych. Dzięki wsparciu finansowemu z programu Horyzont Europa, projekt ma potencjał, aby zrewolucjonizować sposób, w jaki przemysł stalowy podchodzi do wykorzystywania surowców i zarządzania odpadami.
Dążymy do tego, aby przemysł hutniczy mógł nie tylko sprostać nowym regulacjom, ale także stać się liderem w dziedzinie zrównoważonego rozwoju, co jest niezbędne w obliczu globalnych wyzwań klimatycznych.
Czy wodór to przyszłość dekarbonizacji przemysłu stalowego, czy należy szukać alternatyw?
Wodór rzeczywiście budzi duże kontrowersje w kontekście kosztów i dostępności w skali potrzebnej dla sektora stalowego. Pracujemy nad optymalizacją procesów wykorzystujących wodór w hutnictwie, szukając sposobów na zwiększenie efektywności i obniżenie kosztów. Wspomniany we wcześniejszym pytaniu projekt TransZeroWaste oraz drugi MAXH2DR w Łukasiewicz – GIT wraz ze swoimi europejskimi partnerami realizują ambitne cele w ramach finansowania z HE . Celem wszystkich partnerów jest usprawnienie ponownego wykorzystania pozostałości jako surowców w dwóch obiecujących procesach dekarbonizacji sektora, wykorzystujących wodór oraz energię elektryczną. Długofalowo wodór może stać się kluczowym elementem dekarbonizacji przemysłu.
Panie Profesorze, jakie są Pana przewidywania dotyczące przyszłości Instytutu w perspektywie 10-20 lat?
W perspektywie 10-20 lat widzę Łukasiewicz – GIT jako kluczowy europejski ośrodek badawczo-rozwojowy, który nie tylko będzie kontynuował swoje dotychczasowe działania, ale także wprowadzi nowe, przełomowe inicjatywy. W miarę jak świat staje się coraz bardziej zglobalizowany i złożony, nasza instytucja będzie musiała dostosować się do dynamicznych zmian, które zachodzą w wielu dziedzinach gospodarki.
Wizję przyszłości Łukasiewicz – GIT opieram na ścisłej współpracy z przemysłem, co pozwoli nam lepiej zrozumieć jego potrzeby i wyzwania. Dzięki temu będziemy w stanie kształtować technologie przyszłości, które nie tylko będą odpowiadały na aktualne wymagania rynku, ale także wyprzedzały je, przyczyniając się do rozwoju innowacyjnych rozwiązań. Rozwiniemy nowoczesne technologie metalurgiczne, spawalnicze oraz w obszarze napędów elektrycznych które będą nie tylko bardziej efektywne, ale także bardziej zrównoważone w aspekcie ekologii.
W ten sposób, patrząc w przyszłość, widzę Łukasiewicz – GIT jako instytucję, która nie tylko pielęgnuje swoją tradycję i historię, ale także z odwagą wchodzi w nowe obszary badawcze, stając się nieodłącznym elementem europejskiego krajobrazu innowacji technologicznych. Dzięki temu z pewnością będziemy mogli celebrować kolejne jubileusze, które będą dowodem na nasz rozwój i wkład w przyszłość.
Czytaj także: otwarcie Łukasiewicz-GIT
